ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ

Η στεφανιαία νόσος είναι ένας κοινός όρος για την συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες της καρδιάς που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή. Κατά την έναρξη της στεφανιαίας νόσου, η πλάκα αναπτύσσεται πρώτα στα τοιχώματα των στεφανιαίων αρτηριών σταδιακά, μέχρι να περιοριστεί η ροή του αίματος στο μυ της καρδιάς. Αυτό ονομάζεται επίσης ισχαιμία. Μπορεί να είναι χρόνια, αργά αναπτυσσόμενη στένωση της στεφανιαίας αρτηρίας με την πάροδο του χρόνου, που οδηγεί σε περιορισμό της παροχής αίματος σε μέρος του μυός. Ή μπορεί να είναι οξεία, που οφείλεται σε ξαφνική ρήξη μιας αθηρωματικής πλάκας με σχηματισμό θρόμβου αίματος που σταματάει τη ροή αίματος σε αυτό το αγγείο.

Οι παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου για τη στεφανιαία νόσο είναι η υψηλή χοληστερόλη LDL, η χαμηλή HDL χοληστερόλη, η υψηλή αρτηριακή πίεση, το οικογενειακό ιστορικό, ο διαβήτης, το κάπνισμα, η εμμηνόπαυση για τις γυναίκες και η ηλικία άνω των 45 ετών για τους άνδρες. Η παχυσαρκία μπορεί επίσης να αποτελεί παράγοντα κινδύνου. Η ύπαρξη ενός υγιεινού τρόπου ζωής που περιλαμβάνει την καλή διατροφή, τη διατήρηση ιδανικού βάρους και την άφθονη σωματική άσκηση μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αποφυγή της στεφανιαίας νόσου. Τυπικά προειδοποιητικά σημάδια είναι πόνος στο στήθος (στηθάγχη), δύσπνοια, αίσθημα παλμών και αίσθημα κόπωσης.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: ΣΤΗΘΑΓΧΗ

Η στηθάγχη είναι ο ιατρικός όρος για πόνο στο στήθος ή δυσφορία λόγω στεφανιαίας νόσου. Εμφανίζεται όταν ο καρδιακός μυς δεν έχει όσο αίμα χρειάζεται. Αυτό συμβαίνει συνήθως επειδή μία ή περισσότερες από τις αρτηρίες της καρδιάς είναι στενωμένες. Η στηθάγχη προκαλεί συνήθως δυσφορία, πληρότητα, συμπίεση ή πόνο στο κέντρο του στήθους. Μπορεί επίσης να προκαλέσει δυσφορία στο λαιμό, το σαγόνι, τον ώμο, την πλάτη ή τον βραχίονα. (Η στηθάγχη στις γυναίκες μπορεί να είναι διαφορετική από αυτή των ανδρών).

Πότε εμφανίζεται η στηθάγχη;
Η στηθάγχη εμφανίζεται όταν ο καρδιακός μυς χρειάζεται περισσότερο αίμα από όσο παίρνει, για παράδειγμα, σε περιόδους σωματικής δραστηριότητας ή έντονων συναισθημάτων. Οι στενωμένες αρτηρίες μπορεί παρέχουν επαρκή ποσότητα αίματος στην καρδιά όταν η ζήτηση για οξυγόνο είναι χαμηλή, όπως όταν κάθεστε. Αλλά, κατά τη σωματική προσπάθεια – όπως το περπάτημα σε ανηφόρα ή σκάλες – η καρδιά λειτουργεί σκληρότερα και χρειάζεται περισσότερο οξυγόνο.

Χαρακτηριστικά της στηθάγχης:
Εμφανίζεται όταν η καρδιά πρέπει να δουλέψει σκληρότερα, συνήθως κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης.
Τα επεισόδια του πόνου τείνουν να είναι ίδια.
Συνήθως διαρκεί ένα σύντομο χρονικό διάστημα (5 λεπτά ή λιγότερο).
Ανακουφίζεται με ανάπαυση ή με αγγειοδιασταλτικά φάρμακα.
Μπορεί να μοιάζει με δυσπεψία.
Μπορεί να εξαπλώνεται στα χέρια, στην πλάτη ή σε άλλες περιοχές.

Πιθανές αιτίες σταθερής στηθάγχης περιλαμβάνουν:

Συναισθηματικό άγχος
Έκθεση σε πολύ υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες
Βαριά γεύματα
Το κάπνισμα

Ανίχνευση της στηθάγχης
Τα άτομα με στηθάγχη έχουν επεισόδια θωρακικού πόνου. Η δυσφορία είναι συνήθως προβλέψιμη και διαχειρίσιμη. Εμφανίζεται σε στιγμές σωματικής ή συναισθηματικής καταπόνησης. Ανακουφίζεται με ανάπαυση, νιτρογλυκερίνη ή και τα δύο. Η νιτρογλυκερίνη, ένα ειδικό καρδιολογικό φάρμακο, διαστέλει τις στεφανιαίες αρτηρίες και άλλα αιμοφόρα αγγεία, μειώνοντας το φόρτο εργασίας της καρδιάς. Με τη διαστολή των στεφανιαίων αρτηριών, αυξάνεται η παροχή αίματος στην καρδιά.

Εάν εμφανίζετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα επισκεφθεί το γιατρό σας για πλήρη αξιολόγηση και ενδεχομένως για εξετάσεις.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ

Παράγοντες κινδύνου που δεν μπορούν να τροποποιηθούν
Όσο περισσότερους από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου έχετε, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα εμφάνισης στεφανιαίας νόσου. Δεδομένου ότι δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα σχετικά με αυτούς τους παράγοντες κινδύνου, είναι ακόμα πιο σημαντικό για σας να διαχειριστείτε τους παράγοντες κινδύνου που μπορούν να αλλάξουν.

Αύξηση της ηλικίας: Η πλειοψηφία των ανθρώπων που πεθαίνουν από στεφανιαία νόσο είναι 65 ετών και άνω
Ανδρικό φύλο: Οι άνδρες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής από ό,τι οι γυναίκες και νωρίτερα στη ζωή τους.
Κληρονομικότητα: Τα παιδιά των γονέων με καρδιακές παθήσεις είναι πιο πιθανό να το αναπτύξουν στεφανιαάια νόσο

Παράγοντες κινδύνου που μπορούν να τροποποιηθούν

Καπνός: Ο κίνδυνος των καπνιστών να αναπτύξουν στεφανιαία νόσο είναι πολύ υψηλότερος από αυτόν των μη καπνιστών. Το κάπνισμα είναι ένας ισχυρός ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για αιφνίδιο καρδιακό θάνατο σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο. Ακόμα και το παθητικό κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων
Υψηλή χοληστερόλη αίματος: Καθώς αυξάνεται η χοληστερόλη στο αίμα, ανάλογα αυξάνεται και ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου. Όταν υπάρχουν άλλοι παράγοντες κινδύνου (όπως υψηλή αρτηριακή πίεση και καπνός), ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται ακόμη περισσότερο. Το επίπεδο χοληστερόλης ενός ατόμου επηρεάζεται επίσης από την ηλικία, το φύλο, την κληρονομικότητα και τη διατροφή
Αρτηριακή υπέρταση: Η υψηλή αρτηριακή πίεση αυξάνει το φόρτο εργασίας της καρδιάς. Αυξάνει επίσης τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής προσβολής, νεφρικής ανεπάρκειας και συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας
Έλλειψη σωματικής άσκησης: Η καθιστική ζωή είναι παράγοντας κινδύνου για στεφανιαία νόσο. Η τακτική, μέτρια έως έντονη σωματική δραστηριότητα συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιακών παθήσεων και αγγειοπάθειας γενικότερα. Ακόμη και η δραστηριότητα μέτριας έντασης βοηθά, εάν γίνεται τακτικά και μακροπρόθεσμα. Η σωματική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο της χοληστερόλης στο αίμα, του διαβήτη και της παχυσαρκίας, καθώς και στη μείωση της αρτηριακής πίεσης
Η παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος: Οι άνθρωποι που έχουν υπερβολικό σωματικό λίπος – ειδικά στην περιοχή της κοιλιάς – είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια, ακόμη και αν δεν έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου. Μια απώλεια βάρους 3 έως 5% σωματικού βάρους μπορεί να οδηγήσει σε κλινικά σημαντικές μειώσεις σε ορισμένους παράγοντες κινδύνου
Σακχαρώδης διαβήτης: Ο διαβήτης αυξάνει σοβαρά τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Ακόμη και όταν τα επίπεδα γλυκόζης είναι υπό έλεγχο, ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου, αλλά οι κίνδυνοι είναι ακόμη μεγαλύτεροι εάν το σάκχαρο του αίματος δεν ελέγχεται καλά. Τουλάχιστον το 68% των ανθρώπων άνω των 65 ετών με διαβήτη πεθαίνουν από κάποια μορφή καρδιακής νόσου και το 16% πεθαίνουν από εγκεφαλικό επεισόδιο. Για αυτό το λόγο κρίνεται απαραίτητος ο τακτικός προληπτικός καρδιολογικός έλεγχος των σακχαροδιαβητικών ασθενών